انواع پسته ایرانی و اسامی آن ها ، تفاوت پسته ایرانی با آمریکایی
به گزارش کیوسک خبری آشنا، انواع پسته در ایران از نظر شکل ظاهری در دو دسته قرار می گیرند: بادامی و فندقی. در این میان عموما دسته بندی پسته ها به بادامی، فندقی و درشت (یا منظم) هم متداول است. بد نیست بدانید که پسته هزاران سال است در کشور ما کشت و برداشت می گردد. هر چند کشورهای دیگر مثل آمریکا، یونان و … هم در این زمینه، دستی دارند ولی تنوع انواع پسته ایرانی از نظر ظاهر و طعم بسیار زیاد است. حدود 60 گونه پسته در ایران شناخته شده اند که بعضی از آنها، بیش از دیگر انواع پسته معروفیت دارند و در دسترس هستند. شاید در نگاه اول شناخت انواع پسته ایرانی برایتان کار چندان آسانی نباشد ولی در این مقاله از در به آنالیز انواع پسته ایرانی و تفاوت ها و ویژگی های آنها می پردازیم تا در زمان خرید، برترین و باکیفیت ترین پسته ایرانی را انتخاب کنید.
انواع پسته ایرانی از نظر ظاهری
انواع پسته از نظر ظاهر، طعم، رنگ و عطری که دارند، با هم متفاوت هستند. از طرفی بعضی از پسته های ایرانی درشت و بعضی ریزتر هستند. طعم بعضی پسته ها شیرین تر و غلیظ تر است و بعضی دیگر، شیرینی کمتری دارند. همه این ویژگی ها بسته به نوع پسته فرق دارد.
پسته های با ظاهر درشت تر، عموما برای مهمانی ها و آجیل های مجلسی به کار می روند و پسته های ریزتر، به صورت محدودتر در مراسم مهمانی یا برای پذیرایی به کار می روند.
در کل انواع پسته از نظر ظاهر به دو دسته پسته فندقی و بادامی تقسیم می شوند. همین دو دسته به دسته های درشت و ریز هم گروه بندی می شوند. البته عموما دسته بندی پسته ها به بادامی، فندقی و درشت (یا منظم) هم متداول است. انواع پسته ایرانی زیر شاخه این دسته بندی ها قرار می گیرند.
شما می توانید انواع آجیل از جمله و را به روش های اینترنتی و از فروشگاه های تهیه کنید.
پسته فندقی
انواع پسته فندقی مثل فندق، ظاهری گرد دارند. پسته فندقی تقریبا در هر استانی از ایران در شهرهای مختلف که شرایط کشت مساعد است، امکان کشت دارد. در میان استان هایی که در آنها پسته فندقی کاشته می شوند می توان به استان های خراسان رضوی، کرمان، یزد، قزوین، مرکزی و فارس اشاره نمود. برداشت پسته فندقی معمولا در اواسط شهریور ماه هر سال صورت می گیرد. 2 رقم از این پسته شامل موارد زیر می گردد:
- پسته کله قوچی
- پسته اوحدی
پسته بادامی
پسته های بادامی مثل بادام شکل کشیده ای دارند و بیشتر مجلسی هستند. پسته بادامی رنگ تقریبا کدری دارد و جزو گونه های پسته زودرس محسوب می گردد. پسته های بادامی معمولا در نیمه اول مردادماه هر سال برداشت می شوند. کشت پسته بادام در شهرستان زرند، دیگر شهرهای استان کرمان و حتی در بیشتر نقاط کشور مثل دامغان، نوق، قزوین و … با فراوانی بالایی انجام می گردد. از میان انواع پسته بادامی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- پسته اکبری
- احمد آقایی
- پسته نوق
- پسته شاه پسند دامغان
- پسته خنجری دامغان
- پسته زرندی
- پسته کله بزی قزوینی
- پسته رفسنجان
انواع دیگر پسته ایرانی
بعضی از پسته های دیگر هم در دسته پسته های ایرانی جای می گیرند ولی کمتر شناخته شده اند. این پسته ها شامل موارد زیر می شوند:
- پسته رکن آبادی
- پسته واحدی
- پسته بادامی راور
- پسته شیخ جباری
- پسته هراتیق نیش کلاغی
- پسته غنوری
- پسته بادامی کج
- پسته بادامی سید علی آقایی
- پسته سیف الدینی
- پسته پوست کاغذی
- پسته شت آبادی
- پسته ابراهیم آبادی
- پسته ممتاز تاج آبادی
مشخصات انواع پسته ایرانی
همان طور که گفته شد، پسته های ایرانی از نظر ظاهر و طعم و رنگ، تنوع زیادی دارند. دو نوع پسته اهلی و وحشی در ایران رشد می نمایند. قدمت این درختان پسته به 3 تا 4 هزار سال می رسد. پسته های اهلی معمولا در شهرهای رفسنجان، کرمان، دامغان، قم و … کشت می شوند.
پسته های وحشی در منطقه ها کوهستانی با آب و هوای خشک و نیمه خشک می رویند. در ادامه به ویژگی های انواع پسته های ایرانی معروف می پردازیم.
پسته فندقی یا اوحدی
پسته فندقی دارای ظاهری گرد مثل فندق ولی درشت تر از آن است. قسمت رویه پسته فندقی، رنگ ارغوانی دارد. پوست سخت آن هم رنگش کرمی است. پسته فندقی که با نام پسته اوحدی هم شناخته می شوند، بسیار خندان هستند؛ یعنی درصد خندان بودن آنها بسیار زیاد است.
پسته فندقی طعم ملایم و شیرینی دارد و به عنوان یک گزینه عالی برای استفاده به تنهایی یا در یا محسوب می گردد.
پسته کله قوچی یا جامبو
شکل ظاهری پسته کله قوچی شبیه کله قوچ است ولی از نظر طعم و مزه، به پسته اکبری شباهت دارد. پسته کله قوچی پوستی نازک تر از پسته اکبری دارد و اندازه آن هم کوچک تر از پسته اکبری است. در عین حال این پسته جزو پسته های درشت ایرانی است. قیمت پسته کله قوچی، به خاطر کشت بالای آن و در دسترس بودن، نسبت به پسته اکبری مقرون به صرفه تر است.
پسته کله قوچی جزو نمونه زود گل پسته به شمار میرود و معمولا در دهه دوم شهریور ماه هر سال قابلیت برداشت دارد. به خاطر زود گل بودن، این پسته را زودتر در معرض آسیب های ناشی از سرمازدگی های مربوط به فصل بهار قرار می دهد.
مغز پسته کله قوچی، شکل گرد و درشت دارد و رویه آن یک پوست نازک قرمز رنگ است. پوست استخوانی آن هم سفید رنگ و درصد خندان بودن آن میانه و کمتر از پسته فندقی است.
پسته احمد آقایی
پسته احمد آقایی جزو پسته های تجاری یا پسته های صادراتی است که در دسته پسته های بادامی قرار می گیرد و اندازه درشت و کشیده ای دارد. رویه پسته به رنگ قرمز و مغز آن رنگ سبز مایل به زرد دارد. رنگ پوست استخوانی این پسته هم سفید تا کرمی، بعلاوه درصد خندان بودن و چربی آن هم میانه است.
کشورهای یونان و هند، مشتریان پر و پا قرص پسته احمد آقایی هستند. پسته احمد آقایی جزو پسته های دیر رس است و یکی از وجوه تمایز آن با دیگر انواع پسته به شمار می رود.
پسته شاه پسند دامغان
یکی از معروف ترین انواع پسته که در دامغان کشت می گردد، پسته شاه پسند است. این پسته در دسته پسته های بادامی است. رنگ مغز پسته شاه پسند، زرد مایل به سفید است و رنگ پوسته استخوانی هم کرمی تا قهوه ای است. پسته شاه پسند چربی میانه و درصد خندان بودن زیادی دارد.
پسته خنجری دامغان
این پسته که در دامغان کشت و برداشت می گردد، در دسته پسته های بادامی جای می گیرد و ظاهر آن شبیه خنجر است که در لبه پوست آن، ظاهری مشابه خنجر دارد. این پسته شباهت زیادی به پسته احمد آقایی و پسته بادامی دارد ولی نسبت به پسته احمد آقایی کشیده تر بوده و قسمت انتهایی لبه ها مثل خنجر برگشته و نوک تیز است. درصد خندان بودن پسته خنجری دامغان، میانه و از یک طرف است.
نهال پسته خنجری، رقم خود بارور است و این درخت، گل های نر و ماده را همزمان دارد. این پسته به خاطر پیوندی بودن و استفاده از نهال پایه کوتاه، ارتفاع کمی دارد.
پسته نوق
پسته نوق در شهر رفسنجان فراوری می گردد و جزو پسته های بادامی با ظاهر کشیده است. رنگ پسته نوق سبز میانه است که هر چه بیشتر برسد، به رنگ زرد نزدیک تر می گردد. پوست استخوانی پسته نوق تقریبا نازک و درصد خندان بودن آن میانه است. پسته نوق جرو پسته های دیر رس به شمار میرود و زمان برداشت آن شهریورماه هر سال است.
پسته زرندی
پسته زرندی از نوع پسته های بادامی است. رنگ پوسته پسته زرندی، کرمی و مایل به تیره و رنگ مغز پسته، متمایل به ارغوانی است. پسته زرندی هر چند جزو پسته های بادامی است ولی از نظر ابعاد، ریزتر از دیگر پسته های بادامی است. این پسته جزو پسته های مقاوم در شرایط آب و هوایی گرم و خشک است.
پسته کله بزی قزوینی
پسته کله بزی با نام پسته قزوینی هم شناخته می گردد. این پسته از نظر ظاهری شکل بادامی و اندازه ریز دارد. مغز پسته قزوینی هم نسبتا سبز رنگ است. پسته کله بزی جزو پسته های زودرس بوده و اواسط مردادماه برداشت می گردد.
پسته رفسنجان
در شهر رفسنجان به عنوان یکی از شهرهای مهم در کشت انواع پسته ایرانی، پسته های احمد آقایی، کله قوچی، اکبری و اوحدی یا فندقی و پسته نوق کشت می گردد.
تفاوت های انواع پسته ایرانی و آمریکایی
پسته ایرانی و پسته آمریکایی از معروف ترین انواع پسته در جهان شناخته می شوند که در بعضی ویژگی ها با هم تفاوت هایی دارند. این تفاوت ها شامل موارد زیر می گردد:
- پسته ایرانی بلندتر و باریک تر و پسته آمریکایی کوتاه تر و گردتر است.
- مغز پسته ایرانی نسبت به پوسته آن بیشتر از مغز پسته آمریکایی است.
- پسته ایرانی طعم شیرین و ملایمی دارد و پسته آمریکا ته مزه تلخ و خشک تری دارد.
- پسته ایرانی چربی بیشتر دارد و پسته آمریکایی به خاطر چربی کمتر، بافت خشک تر و شنماینده تری دارد.
- اندازه کالری و موارد مصرف هر دو پسته ایرانی و آمریکایی، یکسان و مشابه است.
بیشتر بخوانید:
نکات مهم در خرید انواع پسته ایرانی
در زمان خرید انواع پسته ایرانی مرغوب یا پسته های آمریکایی و خارجی، علاوه بر ظاهر باید به قیمت و فاکتورهای دیگر هم دقت کنید تا بتوانید با کیفیت ترین و ممتازترین انواع پسته را بر اساس بودجه خود بخرید.
ویژگی های پوست پسته
پوسته سفید و استخوانی در انواع پسته ایرانی باکیفیت باید رنگ استخوانی و بدون لک داشته باشد. این بخش پسته باید رنگ یکدست و طبیعی داشته باشد و آثاری از هر گونه شکستگی یا له شدگی در آن وجود نداشته باشد.
اندازه خندان بودن
پسته های مرغوب نه زیادی بسته و نه زیادی خندان یا باز هستند. اگر پوست استخوانی پسته بیش از حد باز و خندان باشد، احتمال اینکه پسته ها به روش مکانیکی خندان شده باشند، بیشتر است.
رنگ مغز پسته
رنگ مغز انواع پسته ایرانی، بسته به نوع پسته بین سبز تا زرد متغیر است. هر چه رنگ مغز پسته، سبزتر باشد، خوشمزه تر و باکیفیت تر است.
طعم پسته
پسته های باکیفیت و مرغوب ایرانی، طعم ملایم شیرین دارند و به هیچ وجه نباید گس یا تلخ باشند.
بافت مغز پسته
بافت پسته باید ترد و کمی آبدار باشد. پسته هایی که رطوبت خود را از دست داده اند و خشک هستند، به معنی مانده بودن آن ها است.
بوی پسته
انواع پسته ایرانی مرغوب، باید بوی تازگی بدهند. اگر پسته را بو کردید و بوی ماندگی و کهنگی به مشامتان رسید، در خرید خود، تجدید نظر کنید. حتی بعضی پسته ها در اثر نگهداری نادرست، بوی کپک و خرابی هم می دهند که با دقت بیشتر ممکن است این بو را تشخیص بدهید.
سوالات متداول درباره انواع پسته
انواع پسته دامغان شامل چه پسته هایی هستند؟
ارقام پسته که در دامغان برداشت می شوند، شامل پسته شاه پسند، عباسعلی و خنجری هستند. ارقام دیگر پسته دامغانی نیز شامل فخری، قرمز علیان، دولابی، غنی آبادی و … هستند که همگی در این شهر کشت و برداشت می شوند.
انواع پسته رفسنجان چه پسته هایی هستند؟
پسته رفسنجان یک نوع پسته خاص نیست و در این شهر به عنوان یکی از شهرهای مهم در کشت انواع پسته ایرانی، پسته های احمد آقایی، کله قوچی، اکبری و اوحدی یا فندقی و نوق کشت می شوند.
منبع: افق کوروش