تفریحات مردم در مصر باستان چگونه بود؟! - کیوسک خبری آشنا

عبارت مصر باستان همواره عکس هایی از اهرام ساخته شده به وسیله هزاران برده، گنجینه های غنی از طلا و سایر مواد باارزش و پادشاهی فرعون های بزرگ را تداعی می نماید.

اما جدا از پادشاهان، ساختمانها، مومیایی ها و گنجها، باستان شناسان اطلاعات جالبی راجع به اوقات فراغت مصریان باستان و اینکه آن ها چگونه استراحت می نموده اند به دست آورده اند.

نقاش های چشمگیر و قابل توجه روی مقبره های فرعون ها و اشراف زادگان یکی از منابع بسیار مهم این اطلاعات محسوب می گردد.

به عنوان مثال بیشتر مقبره های اشراف در Sakhara و جیزه، تصاویر مردگان را همراه با خانواده هایشان در حالت نشسته و استراحت نشان می دهد که شاید از وزش نسیم لذت می بردند.

نقشای های مقبره های دیگر عملیات شکار را به عنوان یک ورزش و یا برای به دست آوردن غذا به نمایش می گذارد. ما هم می دانیم که مردم مصر باستان برای اوقات بیکاری شان بازی های زیادی داشتند.

بچه های مصری در بیرون خانه بازی های جفتک چارکش و پریدن از روی همدیگر را داشته و بزرگتر ها و بچه ها در داخل خانه همراه با هم بازی های صفحه ای را داشتند. بسیاری از بازی های آن ها به بازی های حال حاضر شباهت زیادی داشتند.

یکی از مشغولیات بیشتر مردم مصر باستان این بود که برای جستجو کردن- و یا حتی شکار کردن- پرنده ها در مرداب های گل آلود و حیوانات دیگر در بیابان خودشان را به خطر می انداختند. مدل های دیگر شکار کردن در تمام دوره های دیگر مشهور بودند. در نقاشی های مربوط به فرعون ساهور (Sahure)، او در حال شکار کردن حیواناتی نظیر: آهو، گوزن و بز کوهی نشان داده شده است.

اشراف زادگان حیوانات وحشی را اسیر می کردند و رعایا و کشاورزان گوزن، آهو، گاو، خرگوش و شترمرغ ها را دنیال می کردند. ابزار های معمولی که برای شکار استفاده می شد عبارت بودند از تیر و کمان، کمند و نیزه و بیرون رفتن برای شکار یکی از فعالیت های مخصوص هر خانواده بود.

برای مثال یک نقاشی در یکی از مقبره ها خانواده ای را نشان می دهد که در یک بیشه زار در حال قایقرانی در رودخانه هستند. پدر در جلوی قایق ایستاده و نیزه ای در دستش نگه داشته تا در صورت نزدیک شدن یک پرنده آن را شکار کند.

ماهی منشا اصلی غذای مردم مصر و بخصوص مردم عادی بود. آن ها برای ماهیگیری باید به رود نیل یا کانال ها و دریاچه ها می رفتند. البته بیشتر وقت ها ماهیگیری در عین حال که روشی برای جمع کردن غذا برای اعضای خانواده محسوب می شد، در بین کار های سخت روزانه یک زنگ تفریح هم به شمار می رفت.

مردم مصر باستان موسیقی را دوست داشتند. معمولا اشراف زادگان مهمانی هایی ترتیب می دادند و نوازنده ها ساز هایی نظیر چنگ 1 و فلوت را بنوازند؛ و نیز ساز های دیگری مثل عود مصری 2 و سنج.

برخی از خانواده های مصری، بخصوص خانواده های اشراف و بالارتبه مثل مردم امروزی در نزدیکی خانه هایشان باغ های شخصی داشتند. این خانواده های ثروتمند درون باغشان معمولا استخر و یا برکه ای داشتند که از راه کانالی کوچک که از آب نیل کشیده شده بود پر از آب می شد و درخت های نخل هم سایه بانی برای این استخر ها بودند.

تمام اعضای خانواده در حالی می توانستند در این باغ ها استراحت نمایند که حاملان بادبزن با بادبزن هایی از برگ های نخل مدام آن ها را باد می زدند و خنک نگه می داشتد.

مصری ها همواره بازی کردن در آب را دوست داشتند و از آنجایی که آن ها آب و هوای گرم و رود بزرگ نیل را داشتند، این موضوع چندان هم عجیب نیست. بازی در رودخانه- که هم می توانست رقابتی نمایشی و یا مسابقه باشد- از قایق هایی از جنس نی تشکیل می شد که در یک مسیر مشابه قرار می گرفتند و درونشان دو یا سه مرد مجهز به پارو قرار می گرفت و این مرد ها سعی می کردند که حریفانشان را به درون آب هل بدهند! بعد از مغلوب کردن تمام مردان درون قایق های دیگر، آن ها یا قایق سواری نموده یا قایقشان را چپه می کردند.

مصری ها شناگران خیلی ماهری بودند و خیلی هم به این ورزش علاقه داشتند. یکی از علامت های خط هیروگلیف مردی را در حال شنا نشان می دهد؛ این تصویر و نقاشی های دیگر اثبات می نماید که مصری ها به روش کرال سینه امروزی شنا می کردند. از تفسیر زندگی نامه ای اشراف زادگان پادشاهی میانه متوجه می شویم که بچه ها پادشاهان و اشراف در آن موقع برای شنا آموزش می دیدند.

خانواده های ثروتمند اغلب اوقات برای لذت بردن و تفریح کردن مهمانی می گرفتند و همه کس حتی بچه ها هم نیز در این مهمانی ها شرکت داشتند. این مهمانی ها مملو از آدم، غذا های خوشمزه فراوان و تفریح هایی مثل آکروبات بازها، حیوانات بازیگر یا نوازنده ها بود.

بازی تخته ای مورد علاقه مصریان Senet نام داشت و خیلی شبیه به تخته نرد های امروزی ما بود.

بچه های مصری برای شاد بودن و تفریح کردن پرورانده می شدند. آن ها بعد از انجام دادن کارهایشان می توانستند در رود نیل شنا نموده، بازی های بیرون از خانه یا بازی های تخته ای را با دوستانشان انجام دهند، یا با اسباب بازی های دیگر خودشان را سرگرم نمایند.

برخی از بازی های بیرون از خانه بچه های مصری هنوز هم رایج است. مثل بازی پریدن از روی هم که در این بازی همبازی ها خم می شدند تا یک نفر بتواند از رویشان بپرد.

بعلاوه بازی خازا لاویزا نوع دیگری از همین بازی بود که دو بچه روی زمین نشسته و دستهایشان را به زمین می چسباندند. این بازی مربوط به بچه های دیگر می شد، چراکه آن ها باید از روی شانه های آن ها که مدام هم بالا و بالاتر می رفتند بپرند.

یکی دیگر از بازی های که هنوز هم انجام می گردد بازی طناب کشی است. نقاشی های و کنده کاری های مصری بچه هایی را در حال این بازی نشان می دهد و نیز بچه هایی را در حال سرباز بازی نشان می دهد، دختران هم در این میان دست یکدیگر را گرفته وبه دور می چرخند.

این حرکت بسیار پرشور و در ستایش هاتور Hathor بود، یکی از بازی های پسر ها هم با بریدن داربست های درخت های انگور همراه بود، آن ها سعی می کردند برای درست کردن داربست های درخت های انگور با هم هماهنگ شوند.

مصری ها برای تفریح بچه ها اسباب بازی های چوبی هم درست می کردند. اسباب بازی های دیگر عروسک ها بودند که معمولا مسطح بوده و دانه های گلی داخل نخ هم برای موهایشان به کار می رفت. البته هنوز به طور کامل تعیین نشده که این عروسک ها اسباب بازی بچه ها بودند و یا برای گذاشتن داخل مقبره ساخته می شدند تا نقش دوست متوفی را در زندگی پس از مرگ ایفا نمایند.

در بضی از فرهنگ ها عروسک کوچکی شبیه این عروسک ها برای هر فرد ساخته می شد، این عروسک ها را باید همه جا همراهشان می بردند و مانند یک انسان واقعی ازشان محافظت می کردند. شاید این عروسک شبیه فرد مرده ای که هر نفر دوست داشت ساخته می شد تا در دنیای پس از مرگ با هم باشند؛ و اگر بچه ای هم می مرد اسباب بازی هایش را با او دفن می کردند، بخصوص اگر این بچه از طبقه خانواده های اشراف بود.

بچه های مصری از نقاشی کردن هم لذت می بردند. آن ها بعلاوه طلسم ها یا گردن بند هایی را در ستایش و احترام به خدای محبوبشان می ساختند.

پی نوشت

1- تعداد زه آن متفاوت و بین 4 تا 20 است، البته ظاهرا تعداد معمول آن 5 عدد است.

2- عود مصری یک زنگوله معنوی بود که اشراف و کاهنان در مراسم خاصی استفاده می کردند و معمولا هم خدای هاتور را به عنوان نمادی برای لذت بردن از موسیقی در سر آن درست می کردند.

منبع: بیتوته